vrijdag 7 september 2012

Othello: negen jaar later


Het lijkt West End of
Broadway wel, zo met
al die lichtjes.
Tussen de Fringe bedrijven door, slaagde de TV dokter er ook nog in om deze week een bezoek te brengen aan Othello in de Stads Schouwburg (deze spatie wordt u aangeboden uit solidariteit met het Rijks Museum) van Amsterdam. TGA speelde dit stuk eerder in 2003 en daarmee was het (even kort door de bocht) een van de laatste stukken van het gezelschap die  de TV dokter heeft gemist.
Er was namelijk een tijd, waarin de TV dokter dacht dat alleen sjieke grachtengordelmensen met dito outfit en genoeg geld naar het hoofdstedelijk theater op het Leidseplein togen. Er hing een air van exclusiviteit omheen die haar enigszins intimideerde. Maar schijn bedriegt. Natuurlijk ademt de grote zaal een en al grandeur, maar verder is het er ook voor het klootjesvolk goed toeven. Het grootste voordeel: Er zijn bijna altijd nog wel kaartjes te krijgen. Sinds de culturele kaalslag van Rutte I en de ondergang van 'The Producers' ziet de TV dokter het kopen van een volle prijskaartje echter ook nog als een sociale verplichting en dus zei zij vriendelijk "Dank u wel" tegen de mevrouw achter de kassa die haar erop attendeerde dat er voor die avond ook nog wel kaarten in de last minute ticketshop tegen dumptarief te halen waren en betaalde het volle mep van EUR 33,50 voor Kesting en consorten.

Othello speelde voor een magertjes gevulde Rabozaal, maar stelde niet teleur. Er was spektakel (majestueuze gordijnen, gigantische windturbines), een mooi staaltje stage fighting, functioneel naakt (inmiddels heeft de TV dokter het TGA gezelschap als u het haar vraagt meer naakt gezien dan enig ander mens op deze aardkloot), een mooie tekstbehandeling en een schitterende vertaling. En, bovenal, een prachtig moment waarin Karina Smulders als de verwarde en onterecht beschuldigde Desdemona de toeschouwer echt wist te raken in een moment van ultieme wanhoop.

Verschilde de voorstelling eigenlijk van die uit 2003? We pakken de recensies uit dat jaar er even bij. Wilfred Takken van de NRC leek destijds niet echt een goede avond te hebben gehad:

Bron: NRC 2003, TGA website
Nou, dat drama viel wel mee. 
Kennelijk hebben Fernhout en Smulders in de afgelopen negen jaar het nodige bijgeleerd. 

Bron: NRC 2003, TGA website
Ach ja, het glazen huisje. Wie vaker naar TGA gaat, kent het wel. Het is inmiddels meer gerecycled dan de gemiddelde PET fles. De TV dokter moet toegeven: Er zijn momenten waarop zij behoorlijk glazen huisjes moe was, maar in deze voorstelling leek het haar toch echt prachtig op z'n plek. Wie zegt dat een slaapkamer knus moet zijn? De tierelantijnig oosters aandoende palmboomlamp uit de 2012 versie trof wat haar betreft precies de juiste toon. En niets is indrukwekkender dan dat glazen gevaarte tot vlak voor de eerste rij op je af te zien schuiven. Aanvankelijk staat die kamer ver weg ja, waardoor het een 'gluren bij de buren' effect oproept. Maar naarmate de voorstelling van een verhaal over krijgmacht verschuift naar een verhaal over trouw en ontrouw (dat bij de TV dokter overigens meer eerwraak dan Badr Hari parallellen opriep), schuift die slaapkamer steeds indringender dichterbij. Je kunt er niet langer voor wegkijken.

Bij nader inzien blijkt dat inzicht niet bijster origineel, want het was de journalist van de Volkskrant ook al opgevallen:

Bron: Volkskrant 2003, TGA website

Waar de Volkskrant de Iago van Fernout een zekere "leepheid" toedicht, had de verslaggever van het Parool ook al wat aan te merken op het vlakke spel van Roeland Fernhout, al toonde die zich verder meer tevreden:

          
Bron: Parool 2003, TGA website
Dat klinkt meer als de voorstelling die de TV dokter heeft gezien.

Wat de TV dokter betreft is de voorstelling teruggebracht tot de kern en volwassener geworden. Weg is de schmink die kennelijk Hans Kesting in 2003 nog tot Moor moest transformeren. Weg zijn afleidende rekwisieten als bokshandschoenen, brilletjes en parelkettingen die opduiken in de recensies van negen jaar geleden. Anno 2012 heeft TGA, Smulders en Fernhout incluis, genoeg aan de tekst van de oude bard in een Bouazza jasje. Na afloop vroeg de TV dokter zich dan ook drie dingen af. Eén: Hoe declameert Othello in het orgineel "Mijn zakdoek! Mijn zakdoek!"* Twee: Door welk woord liet Bouazza zich inspireren tot "Godskanker"? En drie: Wat is in vredesnaam het work-out regime van Karina Smulders?

* dat is dus gewoon "handkerchief". Hoe modern. En hoe teleurstellend.

** de TV dokter hoopt op "fire and brimstone!"


Geen opmerkingen:

Een reactie posten