In nevelen gehuld: Barslet (7)

Een aantal weken geleden berichtte de TV dokter over de ontvangst van 'Moeder Ik Wil Bij De Revue' en 'De Geheimen van Barslet'. De eerste werd juichend onthaald. De tweede moest zich, de hoge production value ten spijt, nog maar bewijzen.

Is dat uiteindelijk gelukt?

Zeven weken lang gaf de TV dokter Barslet het voordeel van de twijfel. Die vissenregen was toch geniaal bedacht, daar moest een Groter Idee achter zitten. Dat helderziende zoontje van de barslet, daar moest toch meer achter schuilen. De Verboden Liefde tussen een broer en een zus. De onderhuidse dreiging. Het gevoel dat er iets helemaal mis was op dat Friese platteland. Het was allemaal genoeg om de spanning al die afleveringen vast te houden. Maar helaas. Uiteindelijk kwam de TV dokter toch wat bedrogen uit.

Dat risico zat er in. Het valt tenslotte niet mee om een verhaallijn bevredigend af te ronden. Maar alle magisch realistische ondertonen ten spijt, bleek uiteindelijk dat *spoiler alert* kleuterjuf Roelie een ouderwetse kinderontvoerder was, die zichzelf ervan overtuigd had dat het helderziende zoontje van de barslet beter af was wanneer zij voor hem zou zorgen. Oh ja. Ondanks alle incestinsinueringen, was Roelie's overspelige man de vader. Geen buitenaardse of metafysische toestaanden, maar gewoon passie in de polder, dus.

De enige verhaallijn die enigszins bevredigend werd afgerond was die van politieman Bjorn. Echt veel recherchewerk had hij de voorgaande weken niet in zijn mars, maar uiteindelijk redt hij Mischa wel uit de klauwen van zijn krankzinnige kleuterjuf en als klap op de vuurpijl overwint hij ook nog zijn angst voor de vlammenzee door oom Kasper uit het brandende huis van Jawhar te redden. Nou ja, bijna dan. Een echte heldenactie blijft uit aangezien zowel Kasper als Bjorn knock-out gaan in de verstikkende rookdampen. Wat volgde was bijna een deus ex machina. Een wolkbreuk boven Barslet zorgde voor een verfrissende regenbui die het vuur doofde. Bjorn kwam versuft bij en wist zich met Kasper door de verkoolde restanten van het huis een weg naar buiten te banen. Daar leek hun lot al lang te zijn vergeten door de verzamelde dorpelingen, die in de vroege ochtendschemer naar de lucht omhoog staarden alsof ze nog nooit een mals buitje op de akkers hadden zien vallen. Al hun zonden weggewassen. Toch nog een goddelijk ingrijpen dus, daar in het hoge noorden.

En de vissenregen? Die bleef onbesproken, onverklaard en bleek, achteraf, vrij overbodig voor de eigenlijke verhaallijn. Niet meer dan een slimme teaser om de kijker te binden in de hoop dat er uiteindelijk een echt mysterie ontrafeld zou gaan worden. Helaas. Zo loste Barslet de verwachtingen uiteindelijk niet in. Aan de filmische kwaliteit lag het niet. De laatste shots, waarbij de brandende resten van Barslet door rookwolken weer aan het zicht werden onttrokken begeleid door een schitterend Kyrie Eleison verdienen niets dan lovende kritiek. We verlieten het dorp zoals we het vonden: In nevelen gehuld.

Hoe zat dat eigenlijk bij de gedoodverfde concurrent? Het simpele, recht toe recht aan verhaal van 'Moeder, Ik Wil Bij De Revue'?
Liet de slotaflevering de kijker daar achter met een meer voldaan gevoel?

Jazeker.

Hier beleefde de kijker wel het zo broodnodige en hevig verlangde moment van catharsis.




Bob (Egbert Jan Weeber) raakte met een uiterst simpele vertolking van een klassieke Nederchanson een gevoelige snaar die zowel televisie vader Huub Stapel als de kijker thuis een brok in de keel bezorgde. Maar helemaal eerlijk is die vergelijking natuurlijk niet.
Je kunt nog zo'n aardige Friese plattelandsgemeente zijn. Als Barslet heb je de strijd tegen 'Het Dorp' van Wim Sonneveld natuurlijk bij voorbaat al verloren.

De geheimen van Barslet (6): Jawhar

Bron: www.anjetdaanje.nl

Stilte voor de storm. Zo laat de voorlaatste aflevering van 'De Geheimen van Barslet' zich waarschijnlijk nog het beste samenvatten. Grote onthullingen en plot twists bleven uit, tenzij de TV dokter ze gemist heeft natuurlijk.
Ja, we weten nu dat Jawhar onschuldig is. Hij heeft Mischa niet ontvoerd. Maar dat zat er al lang en breed aan te komen. Met de getraumatiseerde vader, verscheurd door verdriet over zijn omgekomen zoontje, raakte 'Barslet' voor het eerst echt een gevoelige snaar.


Sterker nog, als die vissenregen erin zat zodat we heen en weer konden switchen tussen Mischa, bedolven onder een stapel schubben en de herinnering van Jawhar aan zijn zoontje, bedolven onder het oorlogspuin, dan was daarmee in een klap die hele stortvloed aan vliegende vissen geoorloofd. Die intercut was de moeite waard.

Maar als Micha niet door Jawhar was meegelokt... zag Kasper hem dan wel of niet daar boven aan de trap in het brandende huis? En wie grijpt Bjorn in de vooruitblik van volgende week (waarin gaat blijken dat Roelie, de zus van Brigitte de sleutelfiguur is) uit die grote auto? Is het Micha? Of een dochtertje van Brigitte? Is het trouwens de grote stationwagon van Brigitte?

Nog een paar nachtjes slapen...

De geheimen van Barslet (5): Kasper

Dat Barslet nog niet al haar geheimen heeft prijsgegeven blijkt uit het feit dat de bezoekersaantallen bij de TV dokter iedere week pieken op het moment van de uitzending. Hoogste tijd dus voor een sfeerimpressie van aflevering 5. Eén ding is zeker: De Geheimen van Barslet krijgt steeds meer van een duister sprookje en spreekt in een krachtige visuele taal. Sterker nog, wat de TV dokter betreft kan het zo de landsgrenzen over en is deze serie zo te pitchen als 'Lost in de polder'. Zeg nou eerlijk: Als er een afzetmarkt is voor 'Sterren Springen' dan moet er toch ook een buitenlandse afnemer voor Barslet te vinden zijn?

Raadsels en antwoorden
Aan het eind van aflevering 5 weten we precies wie de aanstichter van alle branden is. En wie de vader van Mischa is... of toch niet? Het antwoord op allebei lijkt *spoiler alert* Kasper te zijn, de broer van Manon die met een behoorlijke portie PTSD terugkeert uit Irak.
Op internet circuleerden al wel langer speculaties dat Kasper de vader van Mischa moest zijn. Door de verbeten wijze waarop Teun Luijkx gestalte gaf aan het karakter van Kasper, rees bij de TV dokter het vermoeden dat hier een naar incestverleden vol misbruik aan ten grondslag lag. Maar de vork zat anders in de steel. Nooit eerder zag zij de verboden liefde tussen broer en zus zo teder weergegeven als vanavond. Maar we lopen op de zaken voor uit.

In de hens
Inderdaad is Kasper schuldig aan het in lichterlaaie zetten van de auto van Bert, het politiebureau en de boerderij van Douwe. De aanleiding is evenwel het feit dat hij in vuur en vlam staat voor Manon. De auto van Bert sneuvelt totaal per ongeluk. Als op het feest de stroom uitvalt, vliegt de beklemming Kasper naar de keel en vlucht hij over de brandtrap naar buiten. Daar stuit hij op een wippartij van Bert en zijn zus. Als ze de auto verlaten, vindt Kasper het rode hemd van Manon, vergeten in het heetst van de strijd, tussen het portier geklemd. Hij steekt het in de fik, maar het benzinespoor vat vlam en Zwoesj... dat was einde Volkswagen.
Fik nummer twee ontstaat nadat Kasper, witheet van jaloezie nadat hij de hitsige silhouetten van Manon en Bjorn voor het slaapkamerraam zag, het ruitje bij de voordeur inslaat en inbreekt. Voor de slaapkamerdeur, waar de passie doorheensijpelt, kan hij zich nog net beheersen. Om af te reageren steekt hij beneden, op de werkkamer van Bjorn, een oude foto van Manon in de fik. Wanneer hij de brandende foto teruggooit op het bureau is dat voldoende om het vuur om zich heen te laten grijpen. Manon, die de brand blust, ziet hem uiteindelijk in de gang staan, maar verlinkt hem niet.
De boerderij van Douwe sneuvelt nadat Kasper boven op de hooizolder Manon bijkans keelt en dreigt de boel in de fik te steken. Uiteindelijk laat hij de aansteker per ongeluk uit zijn vingers vallen. Hij landt middenin de plas kerosine uit de lekkende generator en het resultaat is een vlammenzee waaraan Kasper en Manon maar net weten te ontsnappen.

Ware liefde

Nooit eerder werd een verboden liefde tussen broer en zus zo schitterend weergegeven als in Barslet. Het shot op de slaapkamer met een close-up van hun beider bekken-regio in pijama: geen woorden, niets anders nodig om alles in een enkel frame samen te vatten. Briljant.
Tijdens de vissenregen is Kasper in een tractor op het dorpsplein verzeild geraakt. De neerdalende vissen hebben een uitwerking als een bommenhaag en Kasper raakt volledig in paniek. Manon stormt de tractor in om hem te troosten en daar komt wat tong aan te pas.
Maar de hoogste punten scoort Barslet voor best use of a pick-up truck ever. Na het sjaalspel pikt Kasper zijn zus op een donker landweggetje op. Wat volgt is een tedere nacht in de laadbak tussen wat hooibalen. Precies de juiste toon geraakt om begrip te kweken voor dit gepijnigde setje. Als Manon hem later ook nog afdroogt als hij de douche uitkomt en Kasper een bos gele tulpen voor zijn zus koopt, hoop je toch alleen nog maar dat het goed gaat aflopen voor dit stelletje. Helaas heeft de TV dokter daar een slecht voorgevoel over...

Gloriant
'Overspel' had De Blauwe Olifant, 'Barslet' heeft Gloriant. Wederom een mooie allegorische vertelling. Dit keer over een jongetje zonder vader. Mischa is verdrietig dat zijn vader, anders dan de vader van Gloriant, niet zijn kamer binnen komt vliegen. Kasper vertrouwt hem ("kun je een geheimpje bewaren?") toe dat hij zijn vader is, maar dat wil er niet in bij Mischa. Tsja. Die jongen weet ook dat het vissen gaat regenen, dus misschien heeft hij hier ook gelijk.

Vreemdelingenhaat
Kasper channelt zijn oorlogstrauma regelrecht naar Jahwar, die in zijn ogen elke moslimterrorist en bloeddorstige tegenstander die hij in de oorlog in Irak tegen is gekomen vertegenwoordigt. "Oom Kasper, hoeveel heb je er eigenlijk doodgemaakt in de oorlog?" wil Mischa weten. "Eén Irakees." "Wat is dat, een Irakees?" "Dat is iemand die zijn eigen kinderen opblaast om in de hemel te komen." Aanvankelijk rondt hij dit lesje maatschappijleer nog netjes af door Mischa vrolijk "As-salamu alaykum" te leren zeggen, maar als Jahwar daar later nog een paar woorden Arabisch aan toevoegt, is voor Kasper de maat vol. "Blijf met je gore moslimpoten van hem af!"
Als Mischa later kwijt raakt, is Kasper er van overtuigd dat Jahwar erachter zit. Hij stormt het huis binnen, slaat de boel kort en klein en stuit uiteindelijk op de donkere kamer, waar een flinke partij foto's van Mischa hangt. Alles keurig netjes en kuis, maar het dorp reageert alsof er een portie kinderporno is ontdekt.

Als een dollemans menigte zombies trekken ze met een partij gaslampen naar het huis van Jahwar. Het ontbreekt er nog maar aan dat ze hooivorken meeslepen. In de voortuin onstaat al snel een Bonifatius bij Dokkum vermoord sfeertje. Zo'n vaart loopt het niet, want de familie is dan al met de noorderzon vertrokken. 

Kasper hoort Mischa gillen. Hij is de enige. "Hij is binnen, ik weet het zeker! Hij roept om zijn vader. Hij weet dat ik dat ben!" Maar Manon schreeuwt "Nee, je bent het niet! Ik weet wie het is en jij bent het niet!"

Kasper trapt de deur in, stormt het brandende huis binnen en ziet Mischa in zijn rode overalletje boven aan de trap staan. Wie oh wie gaat dit heelhuids overleven? En wie heeft er gelijk voor wat betreft de vaderschapsdiscussie? Kasper of Manon?
Spannend!

De Geheimen van Barslet: Douwe (Aflevering 4)

De uitkijkjes over het Friese platteland, afwisselend midden op de dag, bij zonsopkomst en zonsondergang, of midden in de nacht geschoten, vormen een aangenaam rustpunt temidden van de verwarring die de rest van Barslet omgeeft.
Aflevering 4 vertelde het verhaal van Douwe. De zaken gaan slecht voor deze melkveehouder, ook al probeert hij voor vrouw en twee zoons de schijn op te houden dat het allemaal wel meevalt.

Om onduidelijke redenen is Douwe nogal erg in de Here. Als hij vraagt om een teken, regent het de volgende dag vissen in Barslet. Die gebeurtenis is overigens voorspeld door het kleuterzoontje van Manon (een fijne rol van Sallie Harmsen).
De TV dokter kan het Douwe niet kwalijk nemen dat hij dit teken niet helemaal goed weet te duiden. Douwe zorgt voor een goede brandverzekering, doet een keer een poging om zelf de boel in de fik te steken, maar komt tot inkeer. Een oplossing dient zich aan in de vorm van een ijzeren staaltje boerenlogica, wanneer hij deduceert dat de auto van zijn vriend welgeteld tien minuten nadat hij met Manon naar bed was geweest in vlammen op ging. Ha, wij weten inmiddels dat die vlieger ook al op ging voor het huis van onze shell-shocked politieagent! Wat volgt is een halfzachte verkrachting van Manon, waarbij haar uit Irak teruggekeerde broer toeziet hoe Douwe met de broek op de enkels tekeer gaat. En verrek. Als ware Manon de duivel zelf, gaat later die nacht de boerderij inderdaad in vlammen op. Vrouw en kinderen (zoonlief heeft zelf de hots voor Manon) kunnen zijn geste niet helemaal waarderen, maar zijn wel blij als de verzekering later alsnog 650 000 euro uitkeert.

De aflevering van vanavond ademde een licht 'The Exorcist' sfeertje. Maar dan op z'n polderlands. Het kwam onder andere door de wisselende camerapunten, waarbij we Douwe eerst recht in het gezicht aankeken, om hem in het volgende shot van achteren haast te begluren, het liefst half verscholen achter de flank van een koe of, zoals in de kerk, vanaf heel laag bij de vloer. Daarnaast waren er heel veel gluren-bij-de-buren shots, gedraaid door spiegelende ruiten. Er hing voor het eerst echt een vreemd magisch-realistisch sfeertje, en dat kwam vooral door de wanhopige en tegelijkertijd kinderlijk naief op God vertrouwende Douwe. De TV dokter bleef wederom met vraagtekens achter, maar heeft inmiddels wel besloten dit surrealistische sprookje uit te zitten. Het gaat er inmiddels al niet eens meer om dat zij 'snapt' hoe het precies in elkaar zit, zij gluurt volgende week gewoon lekker verder...

Het geheim van Barslet

Geheimen van Barsle(ch)t

 

Een paar weken terug zagen twee nieuwe series het levenslicht bij de publieke omroep. Max kwam met 'Moeder, ik wil bij de revue'. Een gezellig jaren '50 sprookje met Egbert-Jan Weeber, Noortje Herlaar, Annet Malherbe en Peter Blok. Het werd juichend onthaald. En niet alleen door de babyboom generatie die zich Wim Sonneveld nog echt kan herinneren. Ook voor jonger kijkersvolk consumeert het heerlijk weg. Max heeft zich met succes in omroepland gevestigd en de TV dokter hoopt dat zij nog jarenlang mag genieten van Sterren op het Doek en andere feel-good televisie, tot zij later zelf de geheugentrainer nodig heeft.
Hoe anders was de ontvangst van 'De Geheimen van Barslet' (NCRV). Een veel hogere productiewaarde, te zien aan het spektakel, maar erg warm lijkt Nederland er niet voor te kunnen lopen. NRC recensent Hans Beerekamp kopte 'Onlogica ligt ons niet' en schreef "... bij het kijken naar De geheimen van Barslet ervaar ik vergelijkbare twijfel als bij Lijn 32 (KRO/NCRV) en A'dam E.V.A. (NTR/VARA/VPRO): ambitie en pretentie, veel verwarde verhaallijnen, geen greep op het beoogde antirealisme..." Met die zin kon de TV dokter niet zoveel.
Lijn 32 anti-realistisch? Dat viel wel mee, dacht zij zo. Verwarrende verhaallijnen? Het was heel duidelijk wie alle karakters waren en waar ze mee bezig waren. Ze hadden hooguit iets te verbergen, maar dat stond geheel en al in dienst van het verhaal.
Wat dat betreft is DGVB van een heel ander kaliber. Halverwege elke aflevering (we zien in feite zeven keer achter elkaar hetzelfde verhaal door de ogen van een ander karakter) vallen er vissen uit de lucht. Sinds Magnolia die grap een keer met kikkers heeft uitgehaald, kun je die trucendoos niet zomaar ongestraft opentrekken. Nu blijft de TV dokter graag thuis voor een gezonde dosis magisch realisme. Trein der traagheid, de Kelnder en de Levenden, de Komst van Joachim Stiller: laat maar doorkomen. Maar bij DGVB komen die vissen.... tsja... toch een beetje uit de lucht vallen. Niet alles is wat het lijkt in dit fictieve Friese dorp, zoveel is duidelijk, maar de TV dokter heeft (er zijn nu drie afleveringen geweest) tot dusver geen reden kunnen ontdekken waarom er iets anders dan water uit de hemel zou moeten neerdalen. En dan is er toch iets goed mis met de storysetting. Sterker nog, die vissenwolkbreuk is zodanig out of place, dat de TV dokter nog steeds denkt dat er misschien een overvliegende Boeing de verse vangst uit Urk, onderweg naar verre afzetmarkten, verloor boven het Friese land. Iets logischers kan zij er niet van maken.
Tel daarbij op het feit dat er in Barslet ook nog eens een echte bar-slet woont (iedereen doet in ieder geval wel erg zijn best om het karakter van Sallie Harmsen zo af te schilderen) en af en toe wekken schrijver en makers de indruk dat ze er zich iets te gemakkelijk van hebben afgemaakt. Maar er gloort hoop aan de plattelandshorizon. Aflevering drie, gezien door de ogen van Nashwa, was met afstand de beste tot dan toe. Die stijgende lijn komt helaas iets te laat, want voorgaande afleveringen lieten de TV dokter vooral verward achter. Jongen in de cel, volgende scene jongen dood ergens op een zolder? Een politie-agent die als een dokter Tinus totaal incapabel lijkt voor het beroep dat hij uitoefent? Geheimen te over, maar laten we hopen dat het doorzettingsvermogen van de TV dokter beloond gaat worden met een spetterende ontknoping. Anders is het wachten op de geheimen van Overspel II.