zondag 30 december 2012

2012 in movies

Niemand maakte de afgelopen jaren betere "movie mashups" dan Kees van Dijkhuizen jr. Dit jaar verscheen zijn laatste juweeltje op You Tube. Je krijgt spontaan zin om alle films (nog eens) te gaan zien. Wat een vakwerk. En wat is er toch een hoop moois om ons heen. Het mag tegenwoordig dan wel allemaal steeds meer CGI zijn, inmiddels staat de techniek niet meer in de weg bij het zichtbaar maken van onze verbeelding en fantasie.
Het beste nieuws: Kees studeert nog aan de Nederlandse Film & TV Academie en we kunnen er dus gevoeglijk van uitgaan dat zijn beste werk nog voor hem ligt. En dat is een goed gevoel.

Here's to 2012 and what lies beyond!

Onder de huid

Tussen twee hoofdstukken van een goed boek door zapte de TV dokter gisteravond langs 'Your Face Sounds Familiar'. Een treurige variant op de soundmixshow waarvan zelfs Hennie Huisman waarschijnlijk blij is dat ze hem niet gebeld hebben om het primetime debacle aan elkaar te praten. Zelfs Chantal Janzen, normaalgesproken toch echt niet om een woordje verlegen en hier om onduidelijke redenen door de kleine lettertjes van haar contract in de rol van jurylid gedwongen, had weinig zinnigs of grappigs te melden. Mag je eigenlijk iets naars zeggen, over een programma dat het beste voor heeft met de mama's in Afrika? De TV dokter voelt het etiket 'verwende-eerste-wereld-snol' al op haar voorhoofd kleven.
In vijf minuten leerde zij drie dingen. Eén: Gordon kan niet acteren (de rest van LA The Voices deed nog z'n best om met de Jackson Five te versmelten). Twee: Gorden kan niet doseren (die hoge ad lib tierelantijnen waarvan een coach bij de Voice of Holland zou zeggen 'je hebt de neiging wat teveel dingetjes te doen, maar dat schaven we nog wel bij' gaan steeds meer klinken alsof hij een acute kietel aanval heeft). Drie: De oogleden van Gerard Joling stonden er parmantig bij.

Bron: http://entertainment.msn.com
Hoe anders waren de onbetwiste hoogtepunten van december: de karakterschetsen van Emile Roemer ("Tussen Pieken en Peilen") en Paul de Leeuw ("De Entertainer"). De eerste liet zich volgen door Coen Verbraak, maker van 'Kijken In De Ziel'. Coen bezit de gave om mensen nauwgezet te fileren. Niet zelden verzucht de TV dokter na het lezen van een interview "dat was nou echt mooi", om er vervolgens achter te komen dat het van de hand van Verbraak was. Wanneer gaat hij Zomergasten presenteren?
Ook als programma maker moet je natuurlijk af en toe een kadootje in de schoot geworpen krijgen, en zo bleek dat Verbraak zijn camera's op Roemer richtte in een jaar waarin een megalomane verkiezingszege omsloeg in een grote teleurstelling. Prachtig weergegeven door een langgerekt, inzoomend shot op het hoofd van Roemer wanneer hij de uitslag tot zich door laat dringen. Het riep vragen op, dit portret. Werd er echt niet geoefend voorafgaand aan de grote debatten? Waarom gaf geen van de jonge SP-ers die Roemer omringden tegengas? Hadden zij in 'De Wouter Tapes'* niet kunnen zien hoe het moet? Wat deze documentaire voor de SP heeft gedaan is onbekend, maar de geluiden over de mens Roemer waren na afloop onverdeeld positief (al zal bij menigeen de vraag zijn blijven hangen of het premierschap voor zowel het land als de man zelf het hoogste ideaal zou moeten zijn).

Bron: http://pdlnieuws.nl
Paul de Leeuw liet de camera's toe in het jaar dat hij vijftig werd. Een jaar waarin de publieke opinie als een mokerslag op hem neerdonderde met negatieve commentaren op de zaterdagavond show waarmee hij uit de puinhopen van de MaDiWoeDoVrij show probeerde te klauteren (ook de TV dokter had zo haar twijfels aan het begin van Pau!L). Een jaar kortom, waarin hij de existentialistische vraag stelde of hij er nog wel toe deed. Paul is op het pathologische af onzeker. Op de werkvloer ontpopt hij zich als een ware tiran (maar wel eentje die na even afkoelen altijd zijn excuses weer aan lijkt te komen bieden). Daarachter gaan een control freak en vakman schuil. Keer op keer vraagt Paul om tegengas. Hij is de eerste om te opperen dat Bob & Annie maar moeten sneuvelen. Ondertussen weet hij dondersgoed wat hij wel en niet in zijn mars heeft. Hij moet hooguit zijn jongste zoon even bijbrengen dat het not done is om mensen onder de mosterd te smeren. Maar de TV dokter kan zich voorstellen dat dit didactisch allemaal wat lastig ligt, als je zelf wekelijks mensen in de vla dipt.  Kortom, schitterende TV.
Laten we hopen dat er met 'Tussen Pieken en Peilen' en 'De Entertainer' een nieuw televisietijdperk is aangebroken van zorgvuldig gemaakte kwaliteitsportretten. Waarin we af en toe zelf wat mogen invullen. Waarin (soms geheel onverwacht) sympathie (of empathie, of wat volgens psychologen dan ook de betere variant van de twee is) wordt opgeroepen. Waarin we zien dat sterren ook maar mensen zijn. En daarvoor hoeven ze dan niet eens van een duikplank op hun snufferd te lazeren, hun heupen uit de kom te dansen of van een skischans hun gipsvlucht tegemoet te springen. Het lijkt de TV dokter een win-win situatie op alle fronten.

*De TV dokter raadt sowieso iedereen aan om die te bekijken, voor zover u dat destijds heeft gemist. Doen hoor! Het kan op http://tvblik.nl/tegenlicht/de-wouter-tapes-1-2

note added 30/12/2012 5:22 PM
Verbraak, door de TV dokter met volhardende consistentie verbasterd tot Verbaak zijn goede naam teruggegeven.

maandag 24 december 2012

Divorce: Take A Break?

Omdat zij hard probeert om niet op eerste indrukken af te gaan, gaf de TV dokter 'Divorce' gisteren een tweede kans. Volgens de statistieken trok de serie nog steeds zo'n 1.6 miljoen man (en vrouw) publiek. Of die allemaal even tevreden waren is de vraag, want de commentaren op Twitter waren niet van de lucht. Slecht acteerwerk en een bedroevenswaardige continuiteit waren veelgehoorde klachten. 
Eerlijk gezegd heeft de TV dokter daar zelf niet zoveel last van gehad. Wel moet zij eerlijk toegeven naarmate de aflevering vorderde ook regelmatig weggezapt te hebben/zijn. En dan niet alleen tijdens de Amaretto di Saronno reclameblokken.

Waar ligt het toch aan? De acteurs hebben allemaal genoeg in hun mars. En als Jeroen Spitzenberger ergens in geslaagd is de afgelopen twee zondagavonden, dan is het wel om zijn imago van Prins op het Witte Paard volledig af te schudden en een ongelooflijk irritante overspelerige hufter annex onvolwassen yuppenlul neer te zetten. Hij maakt van Boudewijn een gladjakker van wie je vooral hoopt dat hij snel een vervelende geslachtsziekte oploopt.
De TV dokter kan er maar moeilijk de zere vinger op leggen, maar feit is dat Divorce haar aandacht gewoon slecht weet vast te houden. Het kabbelt allemaal maar een beetje voort. Het spel, de verhaallijnen en (vooral) de dialogen, die allemaal net wat te gewoontjes en ondramatisch zijn.
Veel dieper gaat zij niet graven. Het is tenslotte Kerstavond en daarbij hoort Romantiek. De TV dokter zit klaar voor Robert ten Brink en hoopt dat hij de traanbuizen weer lekker weet door te smeren straks.

Jeroen Spitzenberger: In één klap van hot naar hufter.

The Most Astounding Fact

zondag 23 december 2012

Present Face

En denk erom: Blij kijken bij al die kadootjes onder de boom!

 

zaterdag 22 december 2012

The night before Christmas

Twee korte films.

De eerste om over na te denken. Weer eens want anders dan de gemiddelde zoetsappige kerstfilm!




De tweede een sterk gestyleerd, maar heel knap en aandoenlijk, geanimeerd verhaal.


vrijdag 21 december 2012

Last Christmas - Oppa Gangnam Style


Een aardig voorbeeld van hoe je de zaken weer nieuw leven kunt inblazen. En een klein beetje jammer dat het na een minuut allemaal een beetje traag begint te trekken, waardoor je toch liever het origineel van Wham luistert. Maar hou vol, want het refrein is een knap staaltje mix werk.

Ten points voor trying!

Zo is de TV dokter tevens onder de indruk van onderstaande mash-up. Voor wie niet bekend is met het fenomeen van deze internet meme: Deze scène uit 'Der Untergang' is op internet inmiddels een geheel eigen leven gaan leiden en de beelden van Hitler zijn inmiddels versneden met allerhande ondertitels over van alles en nog wat. Soms tenenkrommend slecht. Soms mislukt. En nooit fijngevoelig, want (laten we wel wezen) het is natuurlijk balanceren over het randje van de goede smaak om te lachen om WWII (vraagt u het maar aan de makers van De Producers). Maar soms zodanig briljant, dat je even vergeet naar welke beelden je eigenlijk zit te kijken.

Maar wacht eens even, welke briljante editor zit hier eigenlijk achter ... ?

donderdag 20 december 2012

10 tips voor het einde van de wereld

Morgen is het zover. En aangezien de Maya's niet precies hebben aangegeven op welk tijdstip het over en uit is met onze wondere wereld, neemt de TV dokter het zekere voor het onzekere. Zij presenteert aan de vooravond van ons globale verscheiden met bevend hart (want bijgelovig) en een smalende glimlach (want kom op) deze 10 video's om het einde van de wereld te trotseren.

L'Chaim!


1 It's the end of the world as we know it... and I feel fine!



2 Als de apocalyps komt, laat hem dan zo klinken...



3 Zingend de lucht in



4 The meaning of life? Nog één nachtje slapen...



5 De grote roerganger Jean-Luc Picard over ons bestaan



6 Het einde der tijden is pas compleet met wat Duitse vampire-gothic




7 Zeg niet dat we niet gewaarschuwd waren! Ooppa Gangnam Style.


8 At the end of the world van Ingrid Michaelson



9 Think happy thoughts


10 Maar laten we stiekem toch hopen dat het allemaal alleen maar 'the dawning of the age of aquarius' inluidt...

woensdag 19 december 2012

Divorce: Over mannen van een zekere leeftijd

De TV dokter had het zich niet zo gerealiseerd, met al het voetbal en voornamelijk heren politici op de buis, maar er was kennelijk een markt segment dat zich niet aangesproken voelde door het programma aanbod.
En dan hebben we het niet over één of ander obscuur groepje Friezen (zij hebben Johannes) of Twentenaren (zij hebben Giel en consorten), maar over De Man Die Geen Wilde Jonge Vent meer is. Bij wie het sixpack langzaam verandert in het eerste zwembandje. Bij wie de haargrens zich allengs verder terugtrekt. Kortom, het gaat hier toch al snel over een kwart van de natie.

En dus was daar de afgelopen herfst ineens 'mannen van een zekere leeftijd'. Verpakt als infotainment, maar in werkelijkheid een egotrip-slash-afzeikmonument voor Viggo Waas. Waarin we leerden dat er kennelijk toiletten bestaan waarop je de sterkte van de plasstraal kunt detecteren. En dat je die kunt flessen door voorafgaand aan je consult bij de uroloog eerst een jerrycan water leeg te drinken. Waarin Heren Die Zij Hoog Heeft Zitten (zoals Gijs Scholten van Aschat) de TV dokter voor het oog van de camera toevertrouwden dat het ook wel lekker rustig is, wat minder zin in seks hebben. Alleen Peter Heerschop gaf de indruk niet uit het raam te willen springen van ongeluk en ontevredenheid, maar hij ging gaandeweg steeds meer twijfelen aan zijn wallen en (on)aantrekkelijkheid. Peer pressure in de locker room. Of de Nederlandse man is meer metro dan de TV dokter ooit heeft durven vermoeden, of het was allemaal vet doorgestoken kaart.

Afgelopen zondag beleefde 'Divorce' zijn premiere. Ook hier draait het om een paar mannen die vroeger gewoon een cabriolet en een minnares zouden hebben genomen. Maar anno 2012 worstelt de Nederlandse man met de sleur van zijn huiselijk geluk. En dus lieten de makers van Gooische Vrouwen (waaronder Wil Koopman en Linda de Mol, die zich ditmaal gelukkig heeft weten in te houden tot het accepteren van een bijrol als cardioloog. Niets ten nadele van Linda, maar je kunt ook teveel op de televisie zijn) zich inspireren tot een nieuwe dramaserie. Tenminste, zo wordt het verkocht. Er viel in de eerste aflevering meer te lachen dan in de gemiddelde Nederlandse komedie, dus dat 'drama' is ook maar een label.

'Divorce' draait om Boudewijn en Sophie (Jeroen Spitzenberger en Chantal Janzen), David en Tamar (Dirk Zeelenberg en Carly Wijs) en Joris en Joyce (Waldemar Torenstra en Katja Herbers). In de eerste aflevering lopen al deze drie relaties op de klippen en belanden Boudewijn, David en Joris in een leegstaande villa waar Joris aan het klussen is. Wat opviel in de eerste aflevering? Dat vooral het karakterweb wel goed in elkaar lijkt te zitten. David en Tamar zijn uitgerangeerd. Zestien jaar samen, een lastige puberdochter. David doet alles voor Tamar en pakt haar met fluwelen handschoentjes aan. Carly Wijs speelt met verve een takkenwijf waardoor de goeiigheid van Dirk Zeelenberg des te treuriger wordt. Boudewijn en Sophie zijn jong, snel, hip en succesvol. Helaas laat Boudewijn zich verleiden door een overbuurvrouw die hem in de voetbalkantine letterlijk de kleren van het lijf rukt. Prachtig was vooral de understatement en onuitgesproken woede van Sophie wanneer ze hem het huis uitzet. Waldemar Torenstra kwam in de eerste aflevering nog niet helemaal uit de verf. Hij werd vooral neergezet als een lieve bouwvakker. Zo'n coca-cola light break waar je wel eens een beschuitje mee zou willen eten. Zijn tijd komt nog wel, want Waldemar heeft meer in zijn mars. Een hysterische Katja Herbers (goed gespeeld, dat wel, maar wel een beetje een karikatuur van een vrouw) die aan het ovuleren was wilde neuken (en snel een beetje) en eiste daardoor de aandacht wat op. Gelukkig weten we inmiddels van Gijs dat dit helemaal niet is waar mannen altijd maar zin in hebben en dus was ook Joris toe aan even iets minder Joyce.

Hoogstwaarschijnlijk iets minder goed ingecalculeerd, maar wel subliem getroffen gezien de gebeurtenissen van de afgelopen weken, was het feit dat een groot deel van de eerste aflevering zich afspeelt rond het voetbalveld, waar de zoontjes van Boudewijn en David spelen. Boudewijn heeft kantinedienst (maar verleent heel andere hand en spandiensten aan de overbuuf) en David staat zich schor te schreeuwen langs de kantlijn. Dat kwam na de gewelddadige dood van een grensrechter in het amateurvoetbal natuurlijk met een hele dubbele lading binnen. Plotseling was het 'filmvoetbal', zoals 'filmseks' ook altijd iets romantischer en minder klungelig is dan echte. De manier waarop Dirk Zeelenberg naar zijn hart greep tijdens het aanmoedigen van de F-jes doet in elk geval vermoeden wiens cardioloog Linda de Mol binnenkort gaat spelen...

Volgens de vooraankondigingen gaat zich bij de drie heren de komende weken een 'hechte vriendschap' ontwikkelen. Laten we hopen dat die wat meer diepgang heeft dan de laatste male-bonding/long-term-friendship die de TV dokter mocht aanschouwen in 'Husbands' van Toneelgroep Amsterdam. Dat was zoveel geschreeuw en weinig wol dat we daarvoor geen 'Divorce' nodig hebben. Met een dramatisch sausje erover zal de gemiddelde man zich er misschien wat minder in herkennen, maar ach. Dan blijft er nog altijd driekwart van het marktsegment over om de pijlen op de richten.

zondag 16 december 2012

Skyfall

Het regent.
Het is zondagmiddag.
Dus waarom niet.

zaterdag 15 december 2012

The Voice Of Holland: Finale

Echte TVOH die hards moesten zich gisteren tijdens de finale door eindeloze reclameblokken heenbijten en berustend toezien hoe de vier overgebleven talenten nummers die eerder in de reeks ten gehore waren gebracht mochten herkauwen. Het doorzettingsvermogen werd uiteindelijk beloond. Leona won. Op het nippertje.
En zo bleef het concept van TVOH, al zij het wankel en schuddend op de grondvesten, overeind. Het beltegoed van gans Friesland was er tegenaan gesmeten, maar het mocht niet baten. Johannes werd tweede en zo werd op de valreep voorkomen dat TVOH gedegradeerd werd tot 'Idols' of 'X-factor'. Kortom, tot iedere andere talentenshow waarbij de gunfactor een stuk belangrijker is dan het vocale talent. Floortje, dapper uit de puinhopen van Idols omhoog geklauterd, werd er opnieuw het slachtoffer van, want met zo'n strot had zij -en niet Johannes- natuurlijk in de finale moeten staan.

Zij
Na het afvallen van Sandra, was Leona de gedoodverfde winnares. Zelf ging ze er met een nuchter 'eerst zien, dan geloven' nog maar eens flink tegenaan. Ze presteerde naar vermogen, maar bij de TV dokter bleef uiteindelijk toch het jury commentaar van Marco Borsato hangen. Wat haar betreft had hij een punt toen hij Leona aansprak op haar repertoire. Zo interessant en artistiek als haar acteerkeuzes zijn (Lijn 32), zo dertien in het dozijn zijn de discohits en meedansers die ze de zaal in smijt. Begrijpt u de TV dokter niet verkeerd. Ze doet het met verve. Als Leona op het podium staat, heb je zelfs in de huiskamer zin om de stoelen aan de kant te smijten en de heupen los te gooien. Wat een energie, wat een passie en wat een vocaal geweld. Maar ergens is het jammer dat Leona bij Trijntje is gebleven. Die heeft haar weliswaar uit het achtergrondkoortje getrokken, maar niet opnieuw uitgevonden. Iets wat Roel met Floortje bijvoorbeeld wel meer voor elkaar heeft gekregen.
Er was gisteren overigens maar één coach die zijn talent tijdens de duetten echt iets extras meegaf. Tijdens een ontroerende vertolking van 'Zij' liet Marco Borsato niet alleen Ivar stralen door hem (letterlijk) de ruimte op het podium te geven. Ook kreeg het publiek even een glimp van de toekomst te zien. In elk geval van een timeline die zou kunnen zijn als Ivar het Justin Bieber en Britney Spears materiaal van zich af zou werpen.

Wendy
Over timelines gesproken: De meest interessante gebeurtenis uit de finale vond plaats op het tweede scherm. Twitter draait ook wel door zonder John de Mol, maar laten we wel wezen: @RTL4 doet nogal zijn best om de kijker interactief mee te laten leven met TVOH. We mogen tenslotte stemmen (à raison van een partij eurocenten waar je bij McDonalds nog bijna een ijsje van kunt kopen) om de winnaar te bepalen. Winston is speciaal aangetrokken om te berichten vanuit de 'Red Room', waar kekke iPad tafels staan opgesteld en waar de tweets als een bewegend behang over de muur lopen. Waar zelfs zoveel social media actie gaande is dat er V-reporters zijn aangenomen, die de twijfelachtige eer hebben om de trending topics samen te vatten en in leuke grafiekjes te presenteren. 
Dat Twitter geen hotspot voor verfijnde meningsuiting is moge bekend verondersteld worden. Sterker nog, volg #tvoh of willekeurig welke andere hashtag en je staat verbaasd hoeveel politiek incorrecte rotzooi de ether in wordt gesmeten. Niets aan te doen, helaas. Tegenwoordig is de wereld onze huiskamer. Wat vroeger keurig binnenskamers bleef (want we gaven vroeger vast ook wel af op dingen die we belachelijk vonden op TV, toch?), zweeft nu overal rond.
Zo hadden ze bij RTL ook kunnen weten dat twitterend Nederland al weken afgaf op de stylist van The Voice. Er leek dit seizoen een schip met glimmende rotzooi te zijn binnengevaren waardoor de kandidaten er in september al als kerstballen uitzagen. En daarbij was niet iedere outfit even flatterend. Vooral tijdens de battles leek het alsof er onderbewuste boodschappen werden uitgedeeld wanneer een zangeres met een maatje meer weer in een onooglijk wit gewaad was gehesen. Dus ja. Toen ze er bij RTL gisteren zowaar in slaagden om Wendy van Dijk een jurkje aan te trekken waarin het leek of ze een buikje had, sloeg dat op Twitter in als een bom.
Dacht heel Nederland dat Wendy dik was? Nee. Natuurlijk niet. Sinds 'Obese' weten we allemaal dat die best eens een extra tompoes zou mogen eten. Maar hoe druk je je dan in 140 karakters uit over iets dat breedbeeld en levensgroot je huiskamer inkomt? "Ligt het aan de stylist of is Wendy zwanger" lijkt dan een zeer beknopte samenvatting en beheerste bespreking van de 'elephant in the room'. 
Bij RTL wisten ze er even geen raad mee. Ze besloten dat de beste strategie zou zijn om de geruchten maar meteen te ontkrachten. En dus was daar ineens Winston die zei: "En nee, Wendy is niet zwanger, ze heeft gewoon een heel leuk jurkje aan en het komt door de belichting". Om te vervolgen met "Ze gaat wel trouwen, maar ze is niet zwanger." Whaat? Was dat een Boulevard scoop?
Martijn Krabbé (die, nu we toch bezig zijn, een intrigerende kuif op zijn hoofd gedraaid had) besloot om zich als Mr. Moraal op te werpen en Wendy nog een keer te verdedigen. "En nu ophouden met dat getwitter." 
Weet u wat? We hadden het en masse moeten doen. 
Stoppen met twitteren. 
Stoppen met SMSsen. 
Stoppen met kijken. 
Omschakelen naar CNN, om daar te zien hoe de president van de Verenigde Staten met tranen in de ogen moest voorlezen dat een ontspoorde idioot met een geweer twintig basisschoolkinderen de dood in had gejaagd. Maar ja. Sommige dingen zijn nu eenmaal zo groot en onwerkelijk dat je ze niet kunt bevatten en al helemaal niet in 140 tekens kunt bespreken. 
Sorry Wendy, dat jij daar gisteren het slachtoffer van werd.

zondag 9 december 2012

Stapeldol: Gedachten over de Ontsporing van Diederik

Eigenlijk had de TV dokter gehoopt om op deze plek commentaar te geven op het langverwachte televisieoptreden van dr. Diederik Stapel. Zij had toch half verwacht dat hij, overgehaald door Roos Vonk, aan zou schuiven bij Pauw en Witteman. Of dat Mathijs van Nieuwkerk zijn kans had gegrepen en hem als schoolvoorbeeld van hoe-het-niet-moet zou hebben weten te strikken voor een sneak preview van De Wereld Leert Door*. Dat Twan Huys terug zou komen uit winterslaap, voor een extra ingelaste College Tour, zodat Stapel (oh zoete ironie) nog een keer voor een zaal studenten een verhaal kon houden. Ja, zelfs voor een boetedoening bij Knevel en Van de Brink zou de TV dokter zijn opgebleven.
Helaas. Toen het rapport van de commissie Levelt uitkwam (u kunt het hier integraal lezen), een dikke week geleden, bleef het stil. Op dit fragment in het NOS journaal na:



Over dit media optreden is inmiddels genoeg gezegd en geschreven: Het uitblijven van kritische vragen. De afwezigheid van enige intonatie die daadwerkelijk spijt en schuld doen vermoeden (en dat voor iemand die vroeger acteur wilde worden en jarenlang wel dondersgoed heeft gedaan alsof). Of is dat, om in de woorden van Stapel te spreken, 'dankzij chemie'? Boven alles ging het over de onbeschaamde promotie van zijn boek, waarin zijn verhaal (aldus de verklaring) 'de gewenste ruimte' krijgt.
Laten we wel wezen. In een tijd waarin de media je kunnen maken of breken, zijn Stapel en uitgeverij Prometheus (ook een match made in heaven overigens, want deze Griekse god staat bekend als doortrapte bedrieger) er toch knap in geslaagd de pers voor hun karretje te spannen en zo gratis een nationale launch party te orkestreren. 

Maar wat nu? De TV dokter verkeerde in tweestrijd. Enerzijds gunde zij Stapel geen van haar zuurverdiende centen. Anderszijds moet de man ook eten en was zij stiknieuwsgierig naar zijn kant van het verhaal. En een boek gebaseerd op dagboekfragmenten? Dat beloofde toch een kijkje in de ziel van een meester fraudeur. Die verdwijnen doorgaans liever stilletjes in de vergetelheid. Showmaster Stapel bezit duidelijk de flair en, naar het zich liet aanzien, eloquentie voor wat ongeëvenaarde, interessante inzichten.
Met meer schaamrood op de kaken dan Stapel tijdens het voorlezen van zijn schuldbekentenis, toog de TV dokter naar de slechtere boekhandel. Daar betaalde zij met een boekenbon die al een paar jaar in de kast lag. Zo voelde het in elk geval alsof ze hem iets minder geld toespeelde. Het blijft een raar fenomeen, psychologie. "Wilt u een tasje?" vroeg de mevrouw van de Bruna in een anonieme stad. "Nee, ik verstop hem zo wel", fluisterde de TV dokter. Zij zette haar zonnebril weer op, keerde huiswaarts en las het boek in één ruk uit. 

Stapel Boeken/Boeken Stapel.
De varianten op deze flauwe grap
zijn eindeloos.
De frauduleuze onderzoekspraktijken van Diederik Stapel
Helaas klinkt de titel van het rapport van de commissie Levelt meer als een spannend jongensboek dan 'Ontsporing' van Stapel zelf. Maar nog veel erger is dat het boek de lading niet dekt. Als er iets ontbreekt, dan is het wel enig verslag van die ontsporing. Ja, het liep allemaal enorm uit de hand. Ja, Stapel ontpopte zich tot een Liegebeest waar de BRT u tegen kan zeggen. Maar hoe het zover is gekomen? Dat blijft gissen. En dat is jammer. Om niet te zeggen hoogst irritant. Overigens voorspelt Stapel het zelf al, op pagina 10: "Het is niet meer dan een aantal beelden, schetsen, gedachten en anekdotes."

En inderdaad. Het relaas leest als een film van David Lynch. Na afloop heb je min of meer het gevoel dat je een beetje begrijpt hoe het zit. Totdat je er over na gaat denken. Stapel, die vroeger scenarios schreef, weet levendige beelden op te roepen. Soms schrijft hij inderdaad kort, als een scenarist. "Applaus is fijn." "Wetenschap is marketing." "Wetenschap is een gevecht." Het blijven reclameslogans. Pakkend, net als de titels van zijn frauduleuze onderzoekspublicaties. Hij probeert wat grappige stijldingetjes. Zoals de herhaling. Helaas wordt het op de lange duur een beetje vervelend. Er zijn flashbacks, die ons de nodige backstory moeten verschaffen maar dat niet echt doen. Uiteindelijk leest Ontsporing als een relaas van indrukken. Datum en tijdsaanduiding ontbreken, waardoor je als lezer af en toe volstrekt in het duister tast. Wanneer was Stapel in Groningen scholieren aan het kijken? Wanneer stond hij op Utrecht Centraal? Wanneer veranderde hij dat allereerste datumbestand? En waarom? Vanwege de 'perverse prikkels' waarover hij op pagina 20 schrijft? De druk om proefschriften af te leveren? Maar Stapel spoorde al veel eerder niet. Maar waarom? Hij deed het toch best goed, als jonge onderzoeker?
Waarom, waarom, waarom?

Dat in Stapel wellicht toch een scenarist schuilgaat, wordt duidelijk op pagina 227. De tragiek van die eenzame Barbie in de diplomakoker**. Dat is wat de TV dokter na afloop van het lezen bij is gebleven. Wie weet hervindt Stapel zich en slaagt hij erin om in de toekomst legaal wat mooie fictie bij elkaar te verzinnen. 

* wat overigens een geweldig concept is, waar de TV dokter naar uitkijkt.
** fragment op aanvraag beschikbaar in het kader van de Open Access Policy.

zaterdag 1 december 2012

In nevelen gehuld: Barslet (7)

Een aantal weken geleden berichtte de TV dokter over de ontvangst van 'Moeder Ik Wil Bij De Revue' en 'De Geheimen van Barslet'. De eerste werd juichend onthaald. De tweede moest zich, de hoge production value ten spijt, nog maar bewijzen.

Is dat uiteindelijk gelukt?

Zeven weken lang gaf de TV dokter Barslet het voordeel van de twijfel. Die vissenregen was toch geniaal bedacht, daar moest een Groter Idee achter zitten. Dat helderziende zoontje van de barslet, daar moest toch meer achter schuilen. De Verboden Liefde tussen een broer en een zus. De onderhuidse dreiging. Het gevoel dat er iets helemaal mis was op dat Friese platteland. Het was allemaal genoeg om de spanning al die afleveringen vast te houden. Maar helaas. Uiteindelijk kwam de TV dokter toch wat bedrogen uit.

Dat risico zat er in. Het valt tenslotte niet mee om een verhaallijn bevredigend af te ronden. Maar alle magisch realistische ondertonen ten spijt, bleek uiteindelijk dat *spoiler alert* kleuterjuf Roelie een ouderwetse kinderontvoerder was, die zichzelf ervan overtuigd had dat het helderziende zoontje van de barslet beter af was wanneer zij voor hem zou zorgen. Oh ja. Ondanks alle incestinsinueringen, was Roelie's overspelige man de vader. Geen buitenaardse of metafysische toestaanden, maar gewoon passie in de polder, dus.

De enige verhaallijn die enigszins bevredigend werd afgerond was die van politieman Bjorn. Echt veel recherchewerk had hij de voorgaande weken niet in zijn mars, maar uiteindelijk redt hij Mischa wel uit de klauwen van zijn krankzinnige kleuterjuf en als klap op de vuurpijl overwint hij ook nog zijn angst voor de vlammenzee door oom Kasper uit het brandende huis van Jawhar te redden. Nou ja, bijna dan. Een echte heldenactie blijft uit aangezien zowel Kasper als Bjorn knock-out gaan in de verstikkende rookdampen. Wat volgde was bijna een deus ex machina. Een wolkbreuk boven Barslet zorgde voor een verfrissende regenbui die het vuur doofde. Bjorn kwam versuft bij en wist zich met Kasper door de verkoolde restanten van het huis een weg naar buiten te banen. Daar leek hun lot al lang te zijn vergeten door de verzamelde dorpelingen, die in de vroege ochtendschemer naar de lucht omhoog staarden alsof ze nog nooit een mals buitje op de akkers hadden zien vallen. Al hun zonden weggewassen. Toch nog een goddelijk ingrijpen dus, daar in het hoge noorden.

En de vissenregen? Die bleef onbesproken, onverklaard en bleek, achteraf, vrij overbodig voor de eigenlijke verhaallijn. Niet meer dan een slimme teaser om de kijker te binden in de hoop dat er uiteindelijk een echt mysterie ontrafeld zou gaan worden. Helaas. Zo loste Barslet de verwachtingen uiteindelijk niet in. Aan de filmische kwaliteit lag het niet. De laatste shots, waarbij de brandende resten van Barslet door rookwolken weer aan het zicht werden onttrokken begeleid door een schitterend Kyrie Eleison verdienen niets dan lovende kritiek. We verlieten het dorp zoals we het vonden: In nevelen gehuld.


Hoe zat dat eigenlijk bij de gedoodverfde concurrent? Het simpele, recht toe recht aan verhaal van 'Moeder, Ik Wil Bij De Revue'?
Liet de slotaflevering de kijker daar achter met een meer voldaan gevoel?

Jazeker.

Hier beleefde de kijker wel het zo broodnodige en hevig verlangde moment van catharsis.




Bob (Egbert Jan Weeber) raakte met een uiterst simpele vertolking van een klassieke Nederchanson een gevoelige snaar die zowel televisie vader Huub Stapel als de kijker thuis een brok in de keel bezorgde. Maar helemaal eerlijk is die vergelijking natuurlijk niet.
Je kunt nog zo'n aardige Friese plattelandsgemeente zijn. Als Barslet heb je de strijd tegen 'Het Dorp' van Wim Sonneveld natuurlijk bij voorbaat al verloren.