maandag 20 augustus 2018

Een beter Utopia

De TV dokter had vakantie en zapte dus weer eens volop langs alle televisie kanalen. En wat blijkt? Op SBS6 is Utopia nog steeds in volle gang. Inmiddels draait, sinds het begin van de zomer, klaarblijkelijk versie twee. Een bare bones editie, waarbij de "inwoners" op het terrein zijn losgelaten zonder een dak boven hun hoofd - want die loods die er al stond, in versie één, was kennelijk wat teveel van het goede.



In details treden heeft verder geen zin: op http://www.utopiatv.nl mag dan nog zozeer gepropageerd worden dat er ook nu weer gebouwd kan worden "aan een nieuwe, ideale samenleving", de praktijk laat zien dat het hele gebeuren nog steeds neerkomt op geneuzel en geklaag. Je vraagt je hooguit af hoe de mensheid het zo ver heeft kunnen schoppen als dit is wat er bedoeld wordt met "bouwen aan een ideale samenleving".

Je kunt je ook afvragen, of het Utopia van SBS6 überhaupt nog wel van deze tijd is. Utopia startte in 2014. De crisis was op z'n retour, maar de tijden waarin je de televisiekijker naar een Gouden Kooi kon laten kijken om te zien hoe a happy few zich in luxe wentelden was ook voorbij. Van Henk en Ingrid tot Joris Luyendijk: we hadden toch allemaal genoeg van de doorgeslagen marktwerking, het grote geld en mega-corporaties? Nieuwe regels bedenken voor een betere samenleving - het klonk zo mooi en idyllisch. Maar al snel bleek dat Billie en consorten zich toch vooral zorgen maakten over wie het met wie deed, teveel voedsel consumeerde of te weinig geld in het laatje bracht. Wat dat betreft is het tekenend (zo leert Wikipedia) dat Utopia 1 gewonnen werd door een ondernemer, die heel gewiekst 50.000 euro crashte na een verblijf van 6 maanden. Je kunt de mens wel uit de consumptiemaatschappij halen, maar de consumptiemaatschappij niet uit de mens. Of zoiets.

Afgezien van die loods die aan het begin dan kennelijk heeft ontbroken, is er in Utopia 2 helaas bar weinig veranderd. En dat is een gotspe. Want de wereld is wel degelijk niet meer hetzelfde als in 2014. We leven nu in een tijdperk waarin de werkelijkheid al lang achterhaald is door de reality TV en de universele angst voor clowns gegrond blijkt nu de grootste clown van allemaal in het witte huis zit en politiek bedrijft via Twitter. Big Brother heeft het tegenwoordig voorzien op de mainstream media. Zit de TV kijker dan te wachten op een programma waarin we nog steeds doen alsof we allemaal even lekker kunnen knuffelen waarna alles weer goed is?

Als u het de TV dokter vraagt is het anno Trump tijd voor een Utopia met diepgang. Een Utopia met spelregels. Speel de werkelijkheid maar eens na op TV. Laat die inwoners niet los met een goedbedoeld "zoek het maar uit". Nee, geef ze een grondwet, en een set met spelregels. Bouw desnoods competerende samenlevingen. Laat één groep inwoners hun Utopia maar bouwen volgens  de leer van het communisme. Geef een andere groep maar een charismatische leider die de werkelijkheid verdraait - jazeker, plaats met medeweten van de televisiekijker maar een method actor tussen de inwoners waarvan je je continu kunt afvragen of hij nu echt zo gewiekst en amoreel is of gewoon een grote onbenul met een grote bek. En vooruit, laat ook een groep inwoners een nieuwe poging waging volgens de kapitalistische beginselen van een vrije democratie - maar dan wel eentje volgens het model van Athene, waarin truth van fiction wordt onderscheiden en waarin politieke leiders die het even laten afweten worden verbannen naar een lekkend tentje ergens aan de rand van het terrein.
Nog beter: voor de totale MINDF*CK is het misschien wel aan te raden om één groep inwoners steeds een paar maanden volgens een totaal ander regime te laten leven - tot de boel ontspoort of er inderdaad een Nirvana wordt gevonden. Het Stanford Prison Experiment revisited. En doe dit allemaal op de publieke omroep, zodat we tijdens de uitzendingen meteen wat achtergronden en geschiedenis krijgen over politiek een staatsvormen. In het kader van de Algemene Ontwikkeling. En als er toch op Andere Tijden en Focus wordt bezuinigd, moet daar plaats voor zijn. Natuurlijk denkt de TV dokter ook aan de export - want zij gunt Talpa (of de NPO) best een succesje in het buitenland. Voor de noodzakelijke couleur locale kan ieder land hun Utopia experiment inrichten volgens de beginselen van hun eigen politieke partijen. In Nederland garandeert het versnipperde landschap zo nog maandenlang hoogwaardige televisie en globaliseringstechnisch gesproken is het uitermate interessant om te zien wat "The Best of Utopia Worldwide" aan materiaal oplevert.

Kom op Talpa, doe je best.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten