zaterdag 9 januari 2016

Marco

Vroeger, toen er in West Europa tijdens de oudejaarsnacht nog niet zomaar tientallen vrouwen in het openbaar op straat werden aangerand door groepen mannen die zich als holbewoners of beestachtige predatoren gedroegen, nou ja, een paar jaar geleden dus, woonde de TV dokter een aantal jaren in het buitenland. En eens in de zoveel tijd, komt zij er nog steeds achter dat ze toen iets gemist heeft.

Eerder schreef zij al over de opkomst van Woe en van der Laan, alsmede Nick en Simon. Dankzij de documentaire serie "Marco Borsato 25 Jaar: Is Meer Dan Ik Alleen", die nu herhaald wordt op RTL4, weet de TV dokter nu dat zij ook het faillissement van één van Nederlands meest succesvolle zangers heeft gemist. Kennelijk is Marco in 2009 alles kwijtgeraakt. Het zal niet helemaal het Rad van Fortuin zijn geweest dat Leontien voor ogen had, toen ze elkaar in het Engels (?) het jawoord gaven.

De documentaire reeks is fascinerend. Fascinerend dat een zanger die nog steeds in de bloei van zijn carrière zit (zowel hit-technisch als coach in TVOH) een zesdelige serie krijgt. Met Gijs Scholten van Aschat als voice-over. Okee, Marco maakt hits - de TV dokter heeft er ook een paar tussen de favorieten in haar afspeellijst staan. Sterker nog, in het jaar dat zij in Amsterdam ging studeren, domineerde "de meeste dromen zijn bedrog" de hitlijsten, en daarmee, haar herinneringen uit die periode. Okee, Marco krijgt hele stadions vol. Maar zes delen? Met Gijs als voice over? Het is een historisch document van Loe de Jong achtige proporties* dat over Prins Bernhard niet misstaan zou hebben.

Het epos is gemaakt door Media Luna, gespecialiseerd in het vertellen van verhalen. Nu is die heerlijke luisterboekenstem van Gijs natuurlijk altijd een balsem voor de ziel, en het maakt dus niet eens zoveel uit of hij nu Shakespeare declameert of de kunsten van John Ewbank bejubelt (sorry, Gijs), dus dat zit wel goed. Media Luna doet meer met Marco (en War Child), zo staat op de site. Maar niet gevreesd, Media Luna maakt ook documentaires voor de Efteling en doet dingen in opdracht voor het comité 4&5 mei. Die club lijkt dus wel legit.

Interessant is natuurlijk wel de opdrachtgever: Muscia E Bookings (het management en boekingskantoor van Marco) en RTL4. Daarmee is het natuurlijk toch een beetje een ego-document. Het levert een enigszins schizofrene situatie op, als vervolgens iedereen uit team Borsato en de nodige RTL4 coryfeeën (waaronder Wendy van Dijk) geïnterviewd worden. Zo valt het bijna in de categorie reclamespot die in de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen niet zou misstaan.

Het gevolg is dan ook dat er natuurlijk alleen maar veren in elkaars reet worden gestoken, ook al wekt de documentaire de indruk dat dit allemaal vrij integer gebeurt. Er zit ook tegenslag in (zoals voornoemd faillissement), maar iedereen blijft beschaafd. Lieve hemel, wat zijn dit een hoop redelijke, lieve en warme mensen bij elkaar. De enige reden dat de documentaire (die hier en daar toch wat trekt als ware het de Bold en de Beautiful zodat je denkt: nou jongens, dit had ook wel in twee delen minder gekund) werkt, is omdat je het Marco gunt. Zelfs als er maar een kwart van waar is, dan moet Marco een Ontzettend Fijn Mens zijn.

Nee, de TV dokter stelt "Making a Murderer" nog even uit en wentelt zich vanavond weer in de warme deken van Gijs en Marco. Want zij hoopt dat de pleinen in Keulen en overal ter wereld uiteindelijk toch vooral gedomineerd zullen worden door redelijkheid en beschaving. Desnoods met een RTL4 sausje eroverheen. Het alternatief is te gruwelijk om over na te denken.


* oeps, Nynke maakte die vergelijking 9 maanden geleden al, ziet de TV dokter nu op http://nynkekijkttv.tumblr.com/post/115019362861/marco-borsato-25-jaar-is-meer-dan-ik-alleen Nou, dan moet er wel een kern van waarheid inzitten.


zaterdag 2 januari 2016

Strak in het pak

Even dacht de TV dokter dan Arjen Lubach simpelweg een te strak pak had aangetrokken in zijn terugblik op 2015. Nu zit er bij de TV dokter ook wel eens een knoopje niet helemaal lekker (of een buik in de weg, het hangt er maar vanaf vanuit welk perspectief je dat bekijkt). Maar mocht zij zelf ooit op het podium van de Stadsschouwburg staan voor een volle zaal voor een televisieregistratie die vervolgens op primetime wordt uitgezonden, dan hoopt zij toch dat er iemand zo vriendelijk is om te zeggen: doe toch dat andere knoopje maar dicht. Nog beter, iemand die net zo handig is met naald en draad als met woordgrappen zodat er niet alleen last minute text changes maar ook last minute tailoring alterations kunnen worden doorgevoerd. Op zijn minst iemand die haar vlak voor het opkomen influistert: Denk er in elk geval om dat je je jasje open doet als je gaat zitten (de TV dokter kan zich overigens niet voorstellen dat iemand daarbij ook maar enige vorm van externe aansporing nodig zou hebben, want de ergste afgang vlak na het opkomen is toch wel een en plein publique gesprongen naad).



Maar zoals vaker, zette Lubach de TV dokter op het verkeerde been. Na het zien van de oudejaarsconference van Herman Finkers kan zij immers niet anders dan concluderen dat het pak van Arjen een briljante knipoog was naar Finkers, die eveneens scheef in het pak zat. Net als de dubbele stropdas, waarmee Lubach eerder in het seizoen voor de goede verstaander een hommage bracht aan Back to the Future, bleek zijn outfit een verborgen boodschap te bezitten. Well played, Arjen.

Overigens moet de TV dokter toegeven dat zelfs met een slechtzittend pak Arjen Lubach het goed doet op haar vette-shit-of-kekke-snitlist. Zij weet niet of het u is opgevallen, maar de vaderlandse  televisieman kleedt zich tegenwoordig überhaupt heel behoorlijk. Was een paar jaar geleden de Minister President in zijn onberispelijk blauw nog de enige vent met een beetje stijl, inmiddels is dat toch een beetje een ouwe-lullen-Mao-pak geworden. Zo heeft Lubach altijd goede stofjes en die paarse stropdas stond heel goed bij het decor (wel een beetje paaps, maar misschien was ook dat een foreshadowing van de katholieke grappen van Finkers). Bij de TV dokter gooit hooguit het ruitjespak van Rik van de Westelaken hogere ogen (zij kan er zo snel even geen screenshot van vinden), al zijn de subtiele verwijzingen naar jasjes van Kaptein Von Trapp in de kragen van Art Rooijakkers en Mathijs van Nieuwkerk (eveneens op nieuwjaarsavond) ook niet onopgemerkt gebleven...

Indiana Jones: An apple for the teacher

Deed de TV dokter ook nog iets nuttigs in de kerstvakantie? Jazeker. Zij bestudeerde één van de grootste filmklassiekers aller tijden: Indiana Jones Raiders of the lost Ark. Voor wie geïnteresseerd is in het maakproces, biedt deze film uit 1981 een aardig kijkje in de keuken. Zo is daar een aflevering van de Scriptnotes podcast, waarin de loftrompet op de film wordt gestoken door de twee hosts (en screenwriters) John August en Craig Mazin. Al een flinke tijd geleden bespraken de heren de volledige film, maar in het kader van hun kerstreces (en als aanloopje naar één van de volgende afleveringen waarin screenwriter Lawrence Kasdan langskomt) besloten zij deze re-run online te zetten (je weet dat je oud wordt als zelfs podcasts al lang genoeg bestaan om uit een uitgebreid reservoir aan past episodes voor een re-run te putten). Daarnaast is ook het script van de film online te vinden (in elk geval de third draft) en, best of all, is er een integraal transcript van een get-together van George Lucas (die samen met Phil Kaufman het idee voor het verhaal en het personage Indiana Jones bedacht), Steven Spielberg (die de film regisseerde) en Lawrence Kasdan online terug te vinden. Samen met het uiteindelijke eindproduct is dat een sloot aan materiaal om te bestuderen en zo te zien hoe Raiders of the lost Ark tot stand is gekomen.

Nu moet de TV dokter eerlijk bekennen dat zij pas echt een zwak voor Indiana Jones kreeg in het begin van de jaren '90, toen de onvolprezen TV serie "The Young Indiana Jones Chronicles" werd uitgezonden. De soundtrack en de cinematografie van die reeks zijn met zoveel aandacht en liefde gemaakt dat je na het zien bijna geschiedenis zou willen gaan studeren (of op z'n minst historisch drama wilt gaan schrijven).

Sean Patrick Flanery als jonge versie van Indy was trouwens ook geen onaangename bijkomstigheid, maar dat terzijde. Sean is tegenwoordig overigens 50 (waar blijft de tijd) en geeft martial arts les in Hollywood, mocht u zich dat afvragen.



Met name de transcripts van de Lucas/Spielberg/Kasdan sessie zijn interessant en vermakelijk. Je ziet haast voor je hoe Kasdan alleen maar stil aantekeningen zit te maken terwijl George Lucas wilde ideeën spuit. Heel af en toe gooit Spielberg ook nog iets in de strijd. Soms laat Lucas het hangen, vaker wuift hij het weg of praat hij eroverheen. Kasdan distilleert als hij de kans krijgt wat thematiek en rode lijn uit het oerwoud aan invallen en stelt soms een vraag om er zeker van te zijn dat hij Lucas nog kan volgen.
Het is veel te leuk om al dit materiaal zelf te bestuderen en te vergelijken, dus dat gaat de TV dokter hier mooi niet voor u doen. Wel wil zij nog even de aandacht vestigen op de "Apple for the teacher" discussie, naar aanleiding van een scene uit het eerste deel van de film. De setting en de scene lijken vrij simpel:
Indy geeft een archeologie college aan een zaal met grotendeels zwijmelende jonge dames. Zijn baas, Marcus Brody, komt binnen omdat hij bezoek heeft van de geheime dienst die iets willen vragen. Als de bel gaat, stroomt het lokaal leeg en dan gebeurt er iets waar menig forum bezoeker zich het hoofd reeds heeft gebroken: Een jonge man legt, ietwat kwaad, een appel neer op de lessenaar. Marcus Brody neemt er een hap uit om Indy ondertussen te informeren over het bezoek uit Washington. 
/End scene.

Waarom zit deze scene in de film? Menig forumbezoeker heeft zich hierover inmiddels het hoofd gebroken. Mocht een scene kapot geanalyseerd kunnen worden, dan is dat met deze scene hoogstwaarschijnlijk wel gebeurd. De TV dokter zal nooit vergeten dat zij op de middelbare school tijdens de literatuurlessen Nederlands altijd ruzie kreeg met haar leraar omdat ze vond dat hij overal teveel achter zocht. Waarom mocht graan niet gewoon wuiven? Was er echt over iedere lettergreep nagedacht door de schrijver? Jazeker dames en heren, ook de TV dokter was ooit jong en naïef (al sterkte deze anekdote van Tim Krabbé haar altijd in haar vermoeden dat de lezer/kijker/luisteraar altijd meer symboliek weet te duiden dan de maker er opzettelijk in heeft gestopt).
In dit geval wordt de scene uitgelegd als een strijd tussen Indy en Brody: de appel is voor Indy, maar Brody eet hem op. Het bevestigd hun status: uiteindelijk is Brody de man die de scepter zwaait. Of als foreshadowing voor de rest van de film: net als het beeldje uit de openingsscene, slaagt Indy er niet in om zijn schatten te veroveren. Alles wat hij heeft, verliest hij weer. Of als homage aan de Marx brothers, die het ook wel eens over appels hadden, zowel in "A night at the Opera" (Lassparri: "They threw an apple at me!" Groucho: "Well, watermelons are out of season.") als in een classroom setting. Anderen lezen er meer psychologie in aan de kant van de student die de appel doneert: hij zou zich temidden van al die verliefde studentes niet goed kunnen profileren en de docent daarom als het ware maar willen omkopen. Hij smijt de appel inderdaad met enige frustratie op de lessenaar. Heeft hij soms ook een crush op Indy? Nee, dat is te vergezocht. Of niet?

Hoe het ook zij, het voorval zit er zeker niet voor niets in. Want wie goed naar deze scene kijkt (zie onderstaande compilatie), ziet dat deze scene in elk geval twee keer is opgenomen, met een andere opstelling van zowel camera als acteurs. De jonge man in kwestie zit in de uiteindelijke montage aanvankelijk op de eerste rij, met de appel al voor zich op tafel (boven, close shot), om vervolgens in de tweede helft vervangen te zijn door de dame die eerst uiterst rechts zat (midden, wider angle). Een klein continuiteitsprobleem, knap gemaskeerd door het wisselende camerastandpunt/de zoom waarbij de dames met het rode en groene vest als visueel anker dezelfde plaats in het beeld blijven bezetten. Het zou de TV dokter nooit opgevallen zijn als er niet zoveel te doen was om die appel. De jongen met de appel (en de vlinderstrik) moest tenslotte dralen om als laatste het lokaal te verlaten en in het voorbijgaan de appel op de lessenaar te kunnen deponeren. Dat dralen gaat nu eenmaal makkelijker als je ergens achteraan zit.