A Dangerous Method: Hysterische Keira overschreeuwt Sigmund en Freud

Keira kan namelijk nogal... hoe zal de TV dokter het
zeggen... op de zenuwen werken?

Afgelopen vrijdag zag de TV dokter 'A Dangerous Method'. Een avond Jung en Freud moest stof tot nadenken opleveren. Daarvoor nam zij zelfs een paar uur Keira Knightley op de koop toe. Beschouw uzelf gewaarschuwd: Wie ooit jeuk heeft gekregen van de gespannen en hysterische wijze waarop Keira af en toe acteert, kan 'A Dangerous Method' beter aan zich voorbij laten gaan. Viggo Mortensen (Freud), Michael Fassbender (Jung) en de materie ten spijt.

En dat is jammer, want 'A Dangerous Method' is gebaseerd op een intrigerend gegeven. Zo eentje waarvan je je afvraagt waarom het in vredesnaam nooit eerder als uitgangspunt voor een film is gebruikt: De relatie tussen Jung en Freud en de geboorte van de psychoanalyse. Elke man op zich biedt al meer dan genoeg materiaal, voeg ze samen en je verwacht een spetterende... tsja, wat eigenlijk? Een praatfilm, waarschijnlijk. En daar hebben we natuurlijk 'In Therapie' al voor. 'A Dangerous Method' introduceert daarom een derde karakter: dat van Sabina Spielrein (Keira Knightley). Deze Sabina heeft overigens echt bestaan. Ze was een van de eerste vrouwelijke psychoanalytici en haar ideeën hebben ook de theorieën van Freud en Jung gevoed. Zoals wel vaker het geval is geweest met vrouwelijke wetenschappers is haar aandeel nooit al te zeer bekend geworden. Maar gelukkig betonen theater en film dan alsnog de verdiende blijken van erkenning, en haar karakter is dan ook al eerder dramatisch gebruikt: Onder andere in het toneelstuk 'The Talking Cure', waarop de film 'A Dangerous Method' gebaseerd is.

De TV dokter kon zich alleen een eerdere dramatisering van Freud en Jung herinneren uit de onvolprezen TV serie "The Young Indiana Jones Chronicles", die er in slaagde belangrijke personen uit de wereldgeschiedenis op aangename wijze tot leven te roepen. Zoals in bovenstaand fragment, waarin Freud en Jung een jonge, verliefde Indy proberen uit te leggen wat liefde is. De TV serie bereikt daarmee helaas tevens een dieper niveau van analyse dan 'A Dangerous Method'.

Anders dan de titel doet vermoeden, gaat de film niet eens zozeer over de methodes van Freud en Jung zelf. Sabina wordt weliswaar al in de eerste paar minuten door Jung aan een diepgaande analyse onderworpen, maar zij geeft haar problemen, trauma's en diepste geheimen wel erg makkelijk bloot. De TV dokter kan zich vergissen, maar meer dan een of twee sessies leek deze Dr. Phil niet nodig de hebben. Met alle kaarten van Sabina zo snel open op tafel, ontaarde de film daarna in een rustig voortkabbelend masochistisch overspel sprookje, mooi weggezet in het Oostenrijk en Zwitserland van het begin van de 20e eeuw. De aankleding was prachtig, daar niet van, maar de TV dokter had toch liever Fassbender en Mortensen twee uur pratend op het toneel gezien. Al was het alleen maar zodat zij zich niet continue had hoeven laten afleiden door het gezicht van Knightley: Die had kennelijk wat last van een onrustige huid (met andere woorden, ook filmsterren hebben pukkels), maar vervolgens was daar in de postproduction een enthousiasteling op losgelaten die de grenzen van zijn of haar airbrush niet kende: Haar voorhoofd was soms wel en dan weer niet op amateuristische wijze bewerkt tot een fuzzy gladgestreken geheel door iemand die de clone tool uit Photoshop niet helemaal leek te beheersen.

Benieuwd wat Freud van die behoefte om perfect te zijn gevonden zou hebben.