De Nieuwe Piet

De hittegolf lijkt voorbij. En terwijl de Oranje koorts nog aan het stijgen is, zijn de gemoederen rondom het meest recente Zwarte Pieten debat weer wat tot bedaren gekomen. Ook de TV dokter heeft tijd gehad om alles even te laten bezinken. En hoewel het te idioot voor woorden is om het er bij het aanbreken van de zomer over te hebben, wil zij er toch nog wat zinnen aan wijden.


Al eerder schreef zij over de oorsprong van Zwarte Piet. Dat tradities evolueren is vanzelfsprekend. Maar zelden ben je aanwezig bij het moment waarop er een sprong plaats vindt. Evolutie wordt doorgaans gezien als een geleidelijk proces. Maar af en toe moet er natuurlijk een aardverschuiving plaatsvinden. Een catastrophe. Met het presenteren van de meest recente versie van Sint's rechterhand, zeg maar Piet 2.0, afgelopen week bij KvdB, leek dat moment daar. Er was een duidelijke verandering in het plaatje te constateren. Geen kroeshaar: à la. Geen grote oorringen meer: tot daaraantoe - het kan tenslotte niet alles goud zijn, wat er blinkt. Je kunt er van alles over bedenken (al moet de TV dokter toegeven, zij had nooit gedacht dat het kroeshaar en de juwelensmaak van Sint's knecht hulpje personeel nou de meest prangende heten hangijzers waren voor de anti-Piet lobby). Maar wat moeten we met dit melkchocolade bruinen gelaat van Piet 2.0? Zwart is immers zwart. Niet donkerbruin, niet lichtbruin. Nee, zwart. Geen mens is het echt helemaal - pikzwart. Zelfs de meest donkere Ghanees niet. Het is de ultieme kleur voor een sprookjesfiguur. Zelf had zij Piet dus definitief een paar tinten donkerder geschminked. Rick Black, Warm Black, Cool Black, als het maar een eenduidige en geaccepteerde CMYK tint was. Al het drukwerk gestandaardiseerd. Alle schmink uit de inktjetprinter. Persoonlijk vindt de TV dokter het een discutabele 'progressie' om na alle discussies Zwarte Piet om te vormen tot een Bruine Piet. Alsof Sint alleen maar tropische gastarbeiders in dienst heeft, of een wel heel selectief voorkeursbeleid hanteert bij zijn sollicitaties.
Het grote voordeel is wel, dat Piet 2.0 jaren meekan. De mensheid evolueert op termijn allicht door tot de ultieme smeltkroes. Op een geologische tijdschaal is prachtig lichtbruin voor Homo Sapiens straks de norm. En dan is Piet, zwart of niet, gewoon 'gewoon'. Tot die tijd moet de tere kinderziel, en vooral de liefhebbende ouder die graag een koddige anekdote aan ons Nationale Sprookjesevenement wil ophangen, het even zien te redden met deze nieuwe legende. U krijgt hem vandaag gratis en voor niets van de TV dokter:

Waarom alle Pieten bruin zijn

Het was warm in Madrid, midden in de zomer. Sint slenterde achter zijn rollator door de gangen van het paleis. Hij zocht de WC. Tenminste, dat dacht hij. Hij kon het zich niet meer precies herinneren. Of hij moest plassen wist hij ook niet meer zo zeker. Misschien wel. Misschien niet. Dat zou hij straks vanzelf wel merken, als hij de WC eenmaal gevonden had.
Sint kwam bij een T-splitsing. Hij kneep in de handrem van de rollator en stopte. Links? Of rechts? Alle gangen leken ook zo op elkaar. Sint twijfelde. Rechts. Hij wist het zeker. Dacht hij. Sint duwde de rollator de bocht om. Voetje voor voetje liep hij de lange door. Hij rilde. Zijn tabberd lag ergens anders in het paleis. Op zijn werkkamer, waar hij eerder die middag nog gedichten had geschreven. Daar scheen de zon naar binnen. Daar was het warm. Maar hier, achter de oeroude, dikke stenen muren, was het koel. "Goed geïsoleerd" noemde de Huishoud Piet dat. En "Beter voor het milieu dan een dikke, vette airco". Weer bibberde de oude Sint van de kou. Inmiddels was hij vergeten dat hij naar de WC op zoek was geweest. Hij hoefde ook niet meer te plassen. Dat was niet zo gek, want Sint had de hele dag nog niks gedronken. Dat was natuurlijk heel ongezond, nu Madrid al dagen zuchtte en steunde onder een verzengende hittegolf. Maar er was niemand die hem wat was komen brengen. Geen koffie. Geen thee. Geen glas warme anijsmelk, waar hij altijd zo van genoot in de middag, net voor hij een middagdutje deed. Hij had de hele dag geen Piet gezien.
Er werd namelijk bezuinigd, bij Sint BV. Ze moesten inkrimpen. Al heette dat op papier "efficiënter werken". En omdat het bedrijf zich geen tanende productie kon veroorloven, konden er in de pakjesfabriek en bij de afluisterdienst geen klappen vallen. Dus moesten elders in de organisatie de bankschroeven worden aangedraaid. De zorgsector was het eerste slachtoffer. Huilend waren de Kamer Pieten voor het laatst bij Sint langs geweest. Ze hadden hun haren met zorg gekruld, hun mooiste petten met zeldzame struisvogelveren opgezet en hun duurste oorbellen ingedaan. Sint had niet echt door gehad dat ze extra hun best hadden gedaan, maar ze vonden het zelf fijn om te weten dat ze er tijdens hun laatste dienst piekfijn uit hadden gezien.
Toen ze aan het eind van de werkdag voor de allerlaatste keer door de paleispoort naar buiten gingen, moesten de Kamer Pieten hun gouden oorringen inleveren. Sommigen stribbelden tegen, maar het verzet was tevergeefs. De oorringen werden omgesmolten, bromde een Dikke Piet uit de financiële sector. Het geld was nodig om het slinkende kapitaal van Sint BV te verhogen. "Zakkenvuller", siste een klein Kamer Pietje dapper. De tranen biggelden over zijn wangen toen hij zijn oorringen inleverde. Nu was hij alles kwijt. Zijn startersbaan (zijn allereerste, echte baan) was tot daaraantoe, al zou het niet meevallen om in de crisis weer iets nieuws te vinden. Maar dat hij zelfs zijn oorringen moest inleveren, die hij altijd zo trots had gedragen (ook al waren ze onhandig, je bleef er altijd wel ergens mee haken - sommige Pieten hadden zelfs hun oorlellen uitgescheurd en sinds een paar jaar vergoedde de zorgverzekering dat niet meer en moest je zelf voor de kosten van dat bedrijfsincident opdraaien, iets wat flink in de papieren kon lopen)... dat maakt hem ontroostbaar.
In de verte hoorde Sint lawaai. Voetje voor voetje schuifelde hij achter zijn rollator in de richting van het geluid. Het waren stemmen. Maar de Sint kon niet verstaan wat ze zeiden. Het was allemaal Abracadabra, wat hem betrof. Aan zijn rechterhand stond de deur naar een grote ruimte open. "Chocolade - Afdeling Puur", meldde het bordje naast de deurpost. Sint las het niet. Dat het de Chocoladefabriek was, wist hij zo ook wel. Hij rook het. Die geur herkende hij uit duizenden. Dit was een oude geur, die nog goed in zijn herinneringen lag opgeslagen. "Oh, kom er eens kijken!" zei Sint opgetogen, tegen niemand in het bijzonder. Hij liet zijn rollator achter op de gang en doolde door de fabriek. Zijn ogen begonnen te fonkelen bij het zien van zoveel fijns. Al die cacao, al die letterpracht. Niks WC. Dit moest geweest zijn waar hij naar op zoek was.
Het was een herrie van je jewelste. Overal liepen Pieten te rennen en te vliegen, terwijl ze onbegrijpelijke woorden naar elkaar schreeuwden. Sint riep: "Makkers, staakt uw wild geraas!" Maar zijn oude, broze stem kwam niet boven het geluid van de 3D chocoladeletterprinter en de lopende band uit. "Piet! Piet!" Het was een loze kreet. Hij herkende geen van hun gezicht en geen van de Pieten reageerden. Sint tikte er eentje op zijn schouder. "Zeg Piet, ik zat te denken..." De Piet draaide zich om, knikte beleefd, mompelde weer iets onverstaanbaars en richtte toen zijn aandacht weer op de stroom aan chocoladeletters die hij in dozen moest stapelen.
Sint verstijfde. Er klopte iets niet. Waarom waren alle Pieten alleen maar aan het werk? Waarom keken ze allemaal zo moe? Waarom maakte er niemand grapjes? Waarom haalde er niemand malle, acrobatische capriolen uit? Sint wankelde en verloor zijn evenwicht. Hij zou op de grond zijn gevallen, maar... hij werd net op tijd opgevangen door twee stevige armen. Verward keek Sint naar zijn redder. "Dikke Piet" mompelde Sint. "Zo, ouwe baas, zijn we weer aan de wandel?" zei Dikke Piet. Hij leidde Sint de fabriekshal uit, terug naar zijn rollator. Zodra de Sint houvast had, richtte Dikke Piet zijn aandacht weer op de iPad in zijn handen. "Dat is een mooi ding", zei de Sint. Dikke Piet humde bevestigend. Hij was alweer afgeleid door de staafdiagrammen die de wekelijkse productie weergaven en de grafieken met aandelenkoersen van Sint BV. "Dikke Piet", zei Sint, "waarom praten de Pieten niet met me?" Dikke Piet keek de Sint verbaasd aan. "Dat vraagt u elke dag. Dat heb ik al gezegd, ze praten geen Nederlands. Of Spaans. Ze komen uit Bangladesh. Lagelonenlanden, weet u wel." Hij zwaaide met zijn iPad. "We zouden de hele productie uitbesteden, maar de melkchocolade smolt er in de hitte en na weer een overstroming staat de boel er sowieso op instorten. Dus nu doen we het andersom. Zij naar hier. Dat scheelt een slok op een borrel." "Ik begrijp er niks van" zei de Sint, "maar een borrel lust ik wel." Dikke Piet luisterde al lang niet meer. Hij liep de gang in. Voor hij om de hoek verdween riep hij over zijn schouder "u vindt de weg wel terug hè?" En weg was hij. Voetje voor voetje schuifelde de oude Sint door de lange gang van het paleis. Hij zocht de WC. Dacht hij.